Romeinse Limes pad, variant A, Voorburg - Leidschendam

Zaterdag 26 noivember 2022

In Voorburg stappen we bij de Geestbrug uit bus 23. Vandaar pikken we gemakkelijk het pad op. Al snel lopen we het Arentsburghpark in. Vanochtend hebben we een filmpje gekeken en ik meen de vijver te herkennen, de plaats waar vroeger een Romeins badhuis stond. Verderop in dit park zien we verschillende informatiepanelen over de geschiedenis van Municipium Aelium Cananefatium, na een bezoek van keizer Hadrianus hernoemd in Forum Hadriani. Forum is marktplein, en de keizer had de stad tijdens zijn bezoek marktrechten gegeven. Het was de meest noordelijk gelegen Romeinse stad (municipium) op het vasteland van Europa. Alleen in Groot-Brittanie waren meer noordelijk gelegen steden. Er was ook een haven, maar die zien wij met onze leken-ogen niet in het huidige landschap terug. Er moeten hier ook ergens sporen van de Romeinse stadsmuur in een straat zichtbaar zijn, maar ik zoek er tevergeefs naar. De bomen in het park tooien zich in prachrige herfstkleuren.

Na het park lopen we over het terrein van het vroegere Diakonessen ziekenhuis. Verderop komen we bij Landgoed Middenburg, woonplaats van Constantijn Huygens, een rustig landgoed. We wandelen verder, door het centrum van Voorburg. De Herenstraat is een gezellige winkelstraat, waar de grote winkelketens ontbreken. Ik vind dat heerlijk: al die speciaalzaakjes gedreven door gewone winkeliers. Een aantal terrasjes completeren de gezelligheid. Oude panden uit verschillende eeuwen complementeren de gezellige sfeer.

We volgen het pad door een stukje langs de Vliet te lopen. Hoe het kanaal van Corbulo precies heeft gelopen is niet duidelijk, maar volgens een aantal kaarten liep het langs de huidige Vliet, soms iets ten oosten, soms iets ten westen.

We komen terug op de Prinses Mariannelaan, het verlengde van de Herenstraat. Er is een gezellige markt en we trakteren onszelf op wat grote kaasstengels. Niet gedkoop, wel lekker. Rechts van ons, tussen de Prinses Mariannelaan en de Vliet, liggen een aantal buitenhuizen. Via de spoorbrug steken we de Vliet over. Daarna lopen we langs het water naar Leidschendam.

Leidschendam ken ik vooral als verzameling flats, ergens in de 2e helft van de 20e eeuw neergezet. Maar dit is oud-Leidschendam, een stukje dat ik me niet kan herinneren. Een winkeletalage staat propvol oude antiquiteiten. Aan de westkant drinken we wat in brasserie 'Old Fashion'. Leuk tentje, van harte aanbevolen!

Gedaan: 6,5 van de 18,1 km

Romeinse Limespad: Rijn-Schiekanaal - Lammenschansbrug

Donderdag 11 november 2022
We stappen uit bij Station Lammeschans. Via de Lammeschansweg lopen we naar de Lammeschansbrug en steken daar het Rijn-Schiekanaal over. Die loopt verder als de Vliet naar het zuiden. De Vliet is een oude waterweg, die als het Kanaal van Corbulo omstreeks 50 na Christus werd gegraven.

De Romeinse historicus Tacitus schrijft het volgende over de Gracht van Corbulo (Annales XI,20):

Ut tamen miles otium exueret, inter Mosam Rhenumque trium et viginti milium spatio fossam perduxit, qua incerta Oceani vitarentur. Om zijn soldaten bezig te houden, groef hij [Corbulo] een kanaal van 23 mijl tussen de Maas en de Rijn, om zo de gevaren van de oceaan te vermijden.

Het is dus volkomen terecht dat er een nevenpad van het Limespad langs dit kanaal naar het zuiden loopt, maar dat stellen we uit tot een andere keer. Vandaag nemen we genoegen met een bescheiden traject, het stuk van de brug naar het nagemaakte Romeinse legerkamp in park Matilo. Daar raakten we de vorige keer het spoor bijster. Ook nu is het af en toe zoeken naar bordjes, terwijl we de andere kant uit lopen.

Park Cronesteijn is geen slecht park. We genieten van de betrekkelijke rust en het groen. De hulst staat hier en daar in bloei. Een aantal bladeren hebben het typische patroon van een bladmineerder, dat zal wel de hulstvlieg (Phytomyza ilicis) zijn. We komen bij het gerestaureerde Romeinselegerkamp, waar we tevreden een boterhammetje wegkauwen onder een grijze lucht met af en toe een bleek zonnetje. En dan terug naar huis.

Gedaan: Katwijk - Lammenschansbrug 25 km.